|
 |
|
Plantaardigheden.nl |
Leesmaar.nl |
|
Krachtigeplanten.nl |
Boekenrubriek met recensies van boeken over toepassingen van planten
Dendrologie van de Lage Landen
- Auteurs: naar Dr. B.K. Boom, door Jan de Koning, Wim van den Broek, Huub Bruens en Dirk De Meyere
- Illustraties: 500 nieuwe illustraties door Joanne Porck, overige illustraties uit vorige druk
- Uitgever: KNNV Uitgeverij
- Uitvoering: 608 p., 14,5 x 22,5 cm, genaaid gebonden, met 2100 zwart-wit lijntekeningen
- ISBN: 978 90 5011 296 3
- Prijs: € 49,95
- Meer informatie bij de uitgever
 |
Koning & Co. Ergens in een inleiding heb ik geschreven over naslagwerken die in mijn boekenkast stonden en die regelmatig als gezaghebbend worden geraadpleegd als ik aan kamerstudie doe. De obsolete werken, dat zijn die, waarvoor er een beter exemplaar voorhanden is gekomen, zijn weer uitgebreid met een nieuw exemplaar. |
Het oude, nu te vervangen werk is “Nederlandse Dendrologie” van Dr. B.K. Boom uit de reeks “Flora Der Cultuurgewassen van Nederland”, mijn exemplaar is een druk uit 1968 aangeschaft voor een vergeten bedrag tijdens mijn Hoveniersopleiding als zijnde onmisbaar bij het vak “materialenkennis”. Met weemoed aan de bruine tijd denkend dat ik nog in opleiding was, uitgeleerd raak je nooit in dit vak, aai ik nog maar eens over de rode linnen harde kaft waarvan de hoeken enigszins rafelig geworden zijn. Weer een bewijs dat ik over de grens van de middelbare leeftijd heen ben gesukkeld, zo’n boek zou een investering voor het leven zijn werd me toen door de lichtelijk vakidiote leraren gemeld. Nu ik nog lang niet aan mijn eindje denk te zijn geraakt, zijn deze heren gelogenstraft door de uitgave van “Dendrologie Van De Lage Landen” van het KNNV van meneer Jan de Koning en meneer Wim van den Broek die voortbouwend op het werk van Meneer B.K. Boom een “heruitgave” van meneer Boom’s werk hebben gemaakt. Nodig want de “APG II” maakt een herschikking van de soorten in de systematiek noodzakelijk. Gelijk het bezwaar van mijn nieuwe “museumstuk” uit 1968 opheffend. Dus wat gaat een plantengek het eerst doen bij een heruitgave? Precies, naar foutjes zoeken in de nieuwe uitgave en verschillen determineren, het oude toch op een aantal punten beter vinden en zoeken naar welke namen er nu weer veranderd zijn. Maar eerst voor die categorie waar ik onder de “eenoog” doctrine nog steeds “koning” ben: wat is dan die “Boom” en de nieuwe “Dendrologie...” ? Kort gezegd een specialistisch ogende “flora” als bekend van de Schoolflora, van een uitgelichte groep uit het Plantenrijk: de houtachtige gewassen die in Nederland worden gekweekt. Je kan daarmee dus bomen en struiken determineren, zoals je gewend bent met de Heukel’s als een voorbeeld. De laatste uitgave daarvan hebben we vorig jaar mogen bespreken en staat elders op Plantaardigheden. https://plantaardigheden.nl/meer_info/boeken/plant/flora.htm Daar waar voor tuin- en bomenliefhebbers deze Heukel’s tekortschiet is de “Boom” een uitkomst geweest door de jaren heen. De eerste druk was al van de jaren dertig van de twintigste eeuw, mijn museumstuk is van de zesde druk en dit is dan de veertiende van de “Boom” en de eerste “Koning (& Co)”. Onder het motto “De koning (Boom) is dood; Leve de “Koning (& Co)”, gaan we kijken hoe de troonopvolger er uit ziet in vergelijk met mijn oude koning. Het formaat van mijn “oude” is wat groter qua hoogte en diepte, bijna een centimeter naar beide kanten, maar beslaat wat minder plankbreedte ondanks het feit dat de kaft een harde linnen kartonnen kaft is. De nieuwe is zwaarder omdat er meer soorten in opgenomen zijn en dat vraagt 200 pagina’s meer en er nu ook voor een andere kwaliteit papier is gekozen. De buitenkant van de nieuwe is wat aantrekkelijker door de foto van een berk op de voorkant in teder groen op een verder “slappe” groene omslag. De oude oogt een stuk saaier met alleen de titel en auteur op het vale rood. De ware schoonheid zit aan de binnenzijde en dat is een waarheid die ook hierbij van toepassing is. In mijn “oude” waren de afbeeldingen gegroepeerd op enkele pagina, nu is er op elke pagina een tweetal rijtjes afbeeldingen waarvan de meeste kleiner zijn dan wat ik gewend was. Als ik de man van de Lay-out (Erik de Bruin) mag raden zou ik de afbeeldingen consequenter in de volgorde van de tekst neerzetten, en vervolgens de afbeeldingen iets opschalen dan heb ik minder snel mijn leesbril nodig. De tekst is herschreven en overbodige lidwoorden en dergelijke als “de met..bladeren...” en dat soort vermoeiend proza is weggelaten. Dat maakt het zakelijker en vlotter leesbaar. Veel papier is uitgespaard bij het register van namen, de inspringstreepjes en puntjes zijn namelijk weggelaten en een hoop andere vermeldingen die, als je de systematiek een beetje kent, je ook niet nodig hebt. Men heeft zich bij het register beperkt tot de synoniemen en Nederlandse namen en dat maakt weer wel wat “voorkennis” noodzakelijk. Komen we echter wel op iets wat ik E.d.B. weer wil meegeven voor de volgende uitgave: neem de familie en de genera op in de koptekst, dan komt de grootste verbetering nog sterker naar voren en dat is de determinatie uitsleuteling bij de genera zelf en niet bij de clades en de families. Het register behoeft hier en daar wel een kleine correctie. Zo staat de Cornus alba stolonifera niet op pagina 223 maar op 232, maar dat zal wel een fypetoutje zijn, maar niettemin een beetje storend, maar als je dan ziet dat de rest van dat genus in de pagina’s 230 e.v. staat dan gaat men niet op pagina 223 zoeken natuurlijk. Daar was mijn oude “Boom” wat degelijker in, schreef ik, met een beetje weemoed. Natuurlijk heb ik de namen gevonden die zijn veranderd en kan ik wat dat betreft de storm der jonge honden tegemoet zien, al zal er nog wel een gerede kans zijn dat ik in de haast noch wel eens Buddleia zal schrijven, in plaats van Buddleja, of Weigelia in plaats van Weigela en dan verraad ik mijn leeftijd misschien toch weer een beetje. De doelgroep echter zoals de uitgever in zijn aankondiging schreef, zijn de wat meer serieuze gebruikers, natuurlijk te beginnen bij de studenten boomteelt en hoveniers in opleiding, dan biologie en botanie studenten en hun docenten vanzelfsprekend en de liefhebbers van tuinen parken en zoals ik; plantengekken, hebben al wat achter de rug wat educatie op systematiek gebied en ook wat determinatie betreft. Heeft u dat niet dan is er wel een handleiding opgenomen waar wat tips in staan en zelfs wat meer dan in de Heukels’ die weer meer theorie over het APG II systeem opgenomen heeft. Wat betreft de aanduiding van plantenkenmerken steekt Het Botanisch Woordenboek (ook KNNV) deze “Koning (& Co)” naar de kroon. Ik denk overigens wel dat het voldoende zal blijken te zijn. Bij ernstige determineerkundeachterstand (analogie met taalachterstand) is een cursus determineren net als bij de Heukel’s aanbevolen. Lokale afdelingen van “De Koninklijke Natuurhistorische...”en ook het IVN hebben van die cursussen in hun pakket en anders zijn er wel werkgroepen die de eventuele lacune in kennis op kunnen heffen. Voordeel daarvan is ook dat je wat parate plantenkennis kan opdoen en leren kijken naar de meest voor de hand liggende kenmerken. Overigens is het samenzijn met enthousiastelingen een stimulering voor het verlangen naar natuurstudie. Let wel op! Het kan zodanig stimulerend zijn dat men ook tot de categorie Plantengekken kan gaan behoren. De bewering van de uitgever op de achterflap dat je niet gehinderd door het seizoen een goede determinatie kan uitvoeren is als geoefend gebruiker te weerleggen, door dat men vaak op het blad en zeker de bloem en de vrucht een stuk verder komt, dan enkel op de kale vegetatieve kenmerken. Het is me in het verleden meermalen overkomen dat ik later nog eens terugging naar een boom of struik om aan de bloem en later nog een keertje op de vrucht tot de vereiste verfijning, dan wel zekerheid kwam. Maar al met al is deze Koning een stuk waardevoller dan de Boom. Wil ik de verdere afwerking van het boek gaan uittesten in vergelijk met de oude “Boom” dan hoort u me over 41 jaar wanneer ik plusminus 98 jaar ben, of het meevalt met die zwaar gebrocheerde uitgave in de praktijk wat betreft de slijtagegevoeligheid, waarin ik overigens voldoende vertrouwen heb. Ik zet er met plezier weer mijn boekenstempel in. Goedgekeurd door een Plantengek. Breda augustus 2009 P.Munnik |
|