Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Boekenrubriek met recensies van boeken over toepassingen van planten

Planten een andere kijk

Krengetjes en krengen

  • Auteurs: I. Hoste voor de botanische tekst, en T. Casteleyn, B. De Coninck, R. Demarque, C. Deraemaeker, B. de Schuiteneer, E. Goossens, M. Mostin, N. Segers voor de giftigheid en ervaringen vanuit het Antigifcentrum
  • Uitvoering: Slappe kaft met flap, gebrocheerd meerkleuren
  • Bladzijden:178
  • Uitgever: Nationale Plantentuin van België & Antigifcentrum
  • Prijs: € 9,80
  • ISBN:  90-72619-51-x
  • Meer informatie bij de uitgever

Elseviers Gids van Giftige Planten

  • Auteur: M. de Cleene
  • Boek gevonden op : antiqbook.com
  • Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1983
  • Gebonden, geïllustreerde kartonomslag in kleur
  • 130 x 205mm., 274pp.
  • uitgebreide kleurillustratie
  • ISBN 9010046755. Boek is in goede staat.

   Waarom nu een boek besproken in vergelijk met een ander dat alleen nog bij antiquariaten verkrijgbaar is?

   Ten eerste stond De Cleene al sinds de jaren tachtig bij mijn naslagwerken, ik had hem te pakken voor een paar gulden bij een of andere boekenuitverkoop bij de V&D. (Kun je nagaan hoe sommige boeken ten onrechte ondergewaardeerd worden.) Ik gebruikte het onder meer voor mijn schrijfwerk research. De indeling is op familiaire grondslag. Dat vind ik prettig, ik werk ook op die manier bij mijn bundel van kruidenbeschrijvingen. Daar zit meer logica in dan een alfabetische indeling of dat nu een indeling is op ABBL (Algemeen Beschaafd Botanisch Latijn) of op de Nederlandse namen. Van verwant giftige planten kan je dan in één klap de gemeenschappelijke kenmerken duiden. De Cleene sluit ook beter aan op wat ik graag wil lezen.

   Het andere en nieuwere, is fraaier vormgegeven, hoewel de kaft naar verwachting eerder sleets zal zijn. De tenaamstelling is meer van deze tijd en volgt de APGIII (een nieuwe systematiek ofwel indeling van planten). Waar De Cleene wel eens uitschiet in zijn beschrijvingen volgen de auteurs van Planten een andere Kijk een streng stramien:

  • ABBL naam, Nederlandse naam (met een sterke Vlaamse invloed) ,
  • familie (ha, fijn),
  • herkomst,
  • beschrijving,
  • toxiciteit (giftigheid),
  • ervaringsgegevens van het Antigifcentrum en
  • Bij Ongeval, en per plant de geraadpleegde litteratuur.

   Eerlijk gezegd; de bijdragen van Ivan Hoste zijn goed en geven de plant aardig weer, zodanig, dat de bijgeplaatste fraaie illustraties eigenlijk niet nodig zijn, maar ik sloeg de meeste ervan over ten faveure van de paragraven over de giftigheid en de ervaringsgegevens.

   Dat krijg je als je de botanie wat langer meemaakt.

   Het doet geen recht aan zijn werk, dus zal ik ze nog eens doorlezen, gewoon voor mijn plezier.

   Bij de paragrafen van het antigifcentrum valt op hoe betrekkelijk de uitwerking van giftige planten in de praktijk is. Het beperkt zich met een aantal prominente uitzonderingen tot minder alarmerende gevallen. De Cleene stelt de zaken wat dramatischer voor. Het nieuwste boek is daardoor veel lezersvriendelijker.

   Vooral ook omdat Plantaardigheden een strikt beleid voert waar het giftige plantenbeschrijvingen betreft is het zeer raadzaam voor bezoekers van onze site om dit zeer mild geprijsde werkje aan te schaffen en als je toch eens een antiquariaat binnenwandelt dat van De Cleene niet laten liggen. De gemiddelde prijs is dan zo rond de tien euro. U kletst het teveel maar van de prijs af.

   De Cleene is wat completer maar met de zestig van Planten een andere kijk kunnen de meeste particulieren aardig uit de voeten.

   De meeste artsen zullen gebruik maken van de databases van de nationale giftigheden instellingen, toch weer iets completer, maar voor de leek bijna niet toegankelijk al was het om de vaktechnische teksten.

   Nu we het toch even over de tekst hebben, je kan merken dat de dames en heren die de tekst schreven een academische achtergrond hebben, wat dacht u van het gebruik van woorden als “Niet exhaustieve lijst van niet of weinig giftige planten” daar had de redactie moeten ingrijpen, dat is jammer genoeg te weinig gebeurd. Hier en daar is de tekst nogal gelardeerd (doorspekt) met technische uitdrukkingen. Verhelst heeft er als Vlaming en arts ook een handje van in zijn handboek. Beter zou het geweest zijn als de aangehaalde tekst er ongeveer zo had uitgezien: “ beknopte lijst van minder giftige of niet giftige planten”. Voor een heruitgave kan de tekst alsnog eens met een fijne stofkam doorgenomen worden.

   Wat de ideale doelgroep voor Planten een andere kijk  is, zijn de ouders van jonge kinderen die bij het minste of geringste in paniek geraken. Het relativeert sterk en dat kan heel welkom en geruststellend zijn.

   Een andere groep zouden de studenten in de tuinaanleg en groenvoorzieningen moeten zijn. In sommige opleidingen is het behandelde aspect een beetje onderbelicht om het maar zacht uit te drukken. Het wordt wel genoemd bij de lessen aangaande de “levende materialen” toch worden nogal eens op dat vlak blunders waargenomen die ik van gerenommeerde tuinontwerpers niet zou verwachten maar ook niet van hoveniers en tuinmannen.

   Zo maakte ik bij een plaatselijk hovenier mee -die zich godbetere tooide met de titel tuinarchitect-, dat hij de Reuzenberenklauw als regel aanplantte onder het motto dat hij daarmee kon controleren of de tuineigenaren wel voldoende water aan de jonge aanplant gaven. De man is intussen overleden maar je zou hem postuum nog een stamp geven.

   Een van de betere adviezen in het boek is de kleding en bescherming van het lijf bij het werken in de tuin of hof. Draag handschoenen en goede, weinig doorlatende kleding.

   Heren maaiers: geen korte broek dragen in de zomer voordat je het weet heb je een stevige “kruidziekte” aan de benen. Een hondenbeet is vaak minder erg.

   Het andere advies is om actieve koolstof in huis te hebben, ik zou roepen: een onsje of twee drie van de verkoolde heidezode voldoet voor een gevalletje ongein of vier.

   Voor de reuzenberenklauw en andere sterk lichtgevoelig makende planten zou ik het advies geven om een flesje Sint Jan’s Olie of de tinctuur daarvan in huis te hebben, na het grondig wassen en spoelen met water een dun laagje op de huid doet wonderen en stilt die verschrikkelijke jeuk. Heb je dat niet, dan is olijfolie wel het minste wat een rechtgeaard huishouden in huis moet hebben.

   Waar het betreft de beschrijving van de Stinkende Gouwe ben ik al snel een beetje lichtgeraakt, het is juist een middel waarmee je hepatitis te lijf kunt gaan in tegenstelling wat de dames en heren beweren. Het is ook een van de weinige kruiden die ik zelf regelmatig gebruik omdat de farmacie geen oplossing voor mijn specifieke probleem in huis heeft. Stinkende Gouwe kan bij mij niet gauw kwaad doen om die reden en moet ik wel een beetje reageren. (excuus voor als ik over reageer) Trouwens: onoordeelkundig gebruik van kruiden veroorzaakt nogal eens problemen. Houdt dat goed voor ogen.

   Van wat er beschreven is heb ik voor u de grootse vijf krengen (eigenlijk is een kreng een dood dier maar men spreekt bij akelige (van akelei) mensen ook wel van krengen) van planten geselecteerd:

  • Nerium oleander - Oleander
  • Dieffenbachia ssp. - Dieffenbachia
  • Heracleum mantegazzianu - Reuzenberenklauw
  • Dapne mezereum - Peperboompje
  • Taxus baccata - Venijnboom

   Bij deze maar ook bij niet genoemde krengetjes meteen naar de arts als je iets echt niet vertrouwd.

   Regel twee neem wat van de planten in kwestie mee. Wel fijn voor de botanisch geschoolden onder de artsen en een pleidooi voor meer botanie bij die opleidingen.

   De derde regel zou zijn dat je kinderen in de gaten houdt wanneer ze in de tuin of park spelen, leer ze spelenderwijs waar ze wel en niet van moeten snoepen. Bij twijfels niet inhalen, om maar eens een regel te parafraseren uit het verkeer.

   Neem het boekje vooraf vooral eens door.

   Voor de prijs hoef je het niet te laten om het als verplicht leeswerk bij agrarische opleidingen op te nemen. Dan maar geen Gerard Reve op de leeslijst.

   Conclusie: De Cleene is goed, Planten een andere kijk is moderner en fraaier vormgegeven.

   De één houdt van de dochter de ander van de moeder. Heeft u nog geen boek over giftige planten koop dan het in de handel zijnde Planten een andere kijk. Beslist de prijs meer dan waard. Je hebt dan de garantie dat het verkrijgbaar is.

Breda
December 2013.

Paul Munnik

^Naar het begin van deze pagina

Recensies van boeken over toepassingen van planten
 
Hobby
Omgeving

Plant

* is nieuw

Toepassing
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel