Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Beschrijvingen van planten

Pepermunt - Mentha x piperita

Overzicht van deze plant

Foto's Gernot Katzer

Google search pepermunt op deze website https://www.google.nl/search?q=
pepermunt+site:plantaardigheden.nl

Alle foto's van Mentha x piperita op internet

Mentha x piperita in Plantago PlantIndex

Artsenijgewassen 1796 deel 1

Pepermunt - Mentha piperita

Menta, als Platearius weet,
es .i. cruud droghe ende heet.
Hof mente es beter, segmen mi,
dan die ackermente si.
Hem die tantvleesch ende mont
hevet quaet ende onghesont:
siede hofmente in aisijne
ende wriver mede die tande sine
sochte, ende wrive der an
pulver van drogher menten dan.
Salmen oec jeghen venijn
gheven dranc, so salter in sijn.
Wijn dar mense in siet, wilmen weten,
ende dat pulver der of gheten
can der maghen cracht vernuwen
ende doet ter cure verduwen.

Jacob van Maerlant: Der Naturen Bloeme, 13de eeuw

"Pepermunt,
Kruizemunt,
Witte munt,
Groene munt,
Munt.Munt.Munt.Munt.
Pluk wat je kunt!
Volgend jaar,
Reken maar,
Staan we hier weer bij elkaar."

Malihapi Malu (1955 -)

Namen

Familie

   Lipbloemenfamilie - Lamiaceae (Labiatae)

Botanische naam

   De geslachtsnaam 'Mentha' betekent "sterk ruikend" De soortnaam 'piperita' staat voor gepeperd.

Andere talen
  • E: Peppermint, Brandymint
  • F: Menthe poivrée, Menthe poivre
  • D: Pfeffer-Minze, Echte Pfefferminze
Volksnamen
  • Menthos
  • Mentha
  • Oudemannekenskruid
  • Ruukgoed etc.

Geschiedenis (voor alle Muntsoorten)

   3000 jaar geleden al in Egypte in gebruik, het werd ook als grafgift meegegeven. in Egypte werd het kruid ook gebruikt voor het stelpen van bloedingen, het werd dan gemengd met azijn. in de bijbel wordt verteld dat Pepermunt gestrooid werd op de vloer van de synagoge. De oude Romeinen gebruikten het om wijn op smaak te brengen, de geur van Pepermunt heeft als prettige bijkomstigheid dat het de geur van alcohol verdoezeld, ook werd het gebruikt om het stremmen van de melk tegen te gaan. Bij de Grieken en Romeinen was het kruid heilig, volgens een Griekse mythe zou de nimf Minthe, de dochter van de Watergod Kokytos, een amoureuze verhouding hebben gehad met de God van de Onderwereld, Hades, dit tot groot ongenoegen van zijn vrouw, Persephone en zijn schoonmoeder, Demeter, deze laatste stortte zich in razernij op de nimf en scheurde haar aan stukken. Hades, de verdrietige minnaar liet uit de resten een geurig kruid groeien, de Munt. Plinius de Oudere verteld dat de Grieken en Romeinen zichzelf kroonde met Pepermunt en hun tafels versierde met de twijgen en hun koks gebruik maakte van pepermunt voor het op smaak brengen van hun gerechten en wijn, sommige schrijvers betwijfelen of het hier om Pepermunt gaat, mogelijk gaat het om andere soorten, ondanks dat er bewijs is dat Pepermunt werd gecultiveerd door de oude Egyptenaren. Een Christelijke legende verteld dat Maria, na de dood van Jezus, zich dagenlang uit rouw alleen gevoed had met Groene Munt, in Italië bestaat dan ook een spreekwoord dat zegt: "Wie de Groene Munt vindt en ze niet aanbidt, zal ook de Madonna niet zien als hij sterft". in de Middeleeuwen werd Munt gebruikt bij oogaandoeningen, bij zweren en rabiës (dan met zout). in Japan werden er bladballetjes van Munt gerold om bij je te dragen. Met het blad werden ook de tanden gepoetst verder bij hik, braken, oprispingen en oorpijn. Pepermunt wordt vermeldt in de IJslandse 'Pharmacopoeias' uit de 13de eeuw maar het werd pas algemeen toegepast als medicijn in West-Europa in het midden van de 18de eeuw en dan vooral in Engeland. Het werd pas erkend als een aparte soort aan het eind van de 17de eeuw (Grieve).

Botanie

                                                                                                                                                                        Vaste plant uit de Lipbloemenfamilie. Kruising van de Aarmunt (Mentha spicata) en de Watermunt (Mentha aquatica). Van de Pepermunt is de stengel roodpaars aangezet, dit geldt ook voor het jonge blad. Het blad is tegenover elkaar staand (net als bij alle Lipbloemigen). De bloemen staan in schijnkransen, ze zijn roze tot lila, de bloei is van juni tot juli.

   De stengel is vierkant, de wortel onuitroeibaar met veel uitlopers, Pepermunt groeit graag langs het water, in de schaduw, de plant heeft een grote gevoeligheid voor milieuverontreiniging (vormt dan roest). Vermeerderen gaat via (wortel)stek, de plant is een woekeraar in de tuin. Er zijn ruim 600 Muntsoorten.

Gebruik

                                                                                                                                                De vierkante stengels en onuitroeibare wortels wijzen op veel weerstand, de favoriete groeiplek aan het water, in de schaduw wijst op een in eerste instantie verkoelende werking, later is de werking juist verwarmend. De rode steel duidt op een werking op het bloed. Het blad is een beetje behaard, dus een milde werking op huid en slijmvliezen. De bloemen zijn roze, dit bestaat uit rood en wit, een verwijzing naar respectievelijk bloed en harmonie. De geur is een aanwijzing dat de plant via en op het zenuwstelsel werkt.

Typologie

                                                                                                                                    Een mens die bescherming, warmte en omhulling nodig heeft. De mens die het liefst in een vertrouwde omgeving verblijft, teveel indrukken maken deze mensen angstig, onzeker en depressief. Een kruid dat goed is voor labiele personen, zij gaan dan openstaan voor andere ideeën en gevoelens.

Inhoudsstoffen

  • Etherische olie (vooral menthol, dat zeer antibacteriële en parasietdodende werking heeft, verder ook menthon, mentola-azulaat en azyleen)
  • Looistoffen
  • Bitterstoffen
  • Vitaminen: B3 en B4
  • Flavonen
  • Rozemarijnzuur (pas dus op tijdens de zwangerschap)
  • Looistoffen

Werking

Zenuwstelsel

   Opwekkend en ontkrampend bij allerlei nerveuze aandoeningen, goed bij migraine, hoofdpijn door oververhitting (zonnesteek, sauna etc.) Ook bij een zenuwuitputting en zenuwpijn. Ook bij een pijnlijke menstruatie. Maakt opgewekt. Bij kiespijn en tandvleesontsteking.

Spijsvertering

   Bij teveel maagzuur, oprispingen, algemene maagklachten, misselijkheid (denk ook aan reisziekte), overgeven, slechte vertering, winderigheid en koliekpijn. De galtoevloed wordt gestimuleerd, de galafvoer verbeterd, werkt dus bij geelzucht, het heeft een krampwerende invloed op de gladde spieren van de spijsvertering. Verder uiteraard bij een slechte adem (halocitose). Ondersteunend bij de Ziekte van Crohn.

Huid

   Verkoelend, verdovend bij pijn, jeuk, huiduitslag, nervositeit en warmte, de of mentholpoeder zorgt voor extra doorbloeding, dit veroorzaakt eerst een koel gevoel, later een warm gevoel. Bij zweren, slecht helende wonden, brandwonden, schurft, dauwworm (dan kompressen van de thee of de verdunde ), bij muggen. Ook bij griep en koorts, Pepermunt is dan zweetbevorderend, bij een verstopte neus inhaleren.

Overige

   Natuurlijk een heerlijk kruid in de keuken.

Gebruik

   Men gebruikt het blad voor de oertinctuur, in het begin van de bloei plukken. Voor de thee worden de bloeiende toppen gebruikt. Verzacht de smaak van bittere kruiden.

Let op! Door de menthol niet geschikt voor kinderen! Als vervangend kruid kan men Kattekruid of Kruizemunt gebruiken, deze hebben dezelfde eigenschappen als Pepermunt maar dan veel milder. Verder niet gebruiken tijdens de zwangerschap, Pepermunt kan huidirritatie veroorzaken, niet gebruiken wanneer homeopathische middelen worden gebruikt, niet langdurig gebruiken, deze waarschuwingen gelden ook voor de etherische olie.

Goede combinaties
                                                            Kan nagenoeg aan elk ander kruid worden toegevoegd, om de smaak te verbeteren van wat bittere mengsels. Bij griep en verkoudheid gaat het goed samen met Vlier en Duizendblad.

Recepten

Zalf om de melkafscheiding te stuiten
  • Een mengsel van: 1 gr Pepermuntolie, 1 gr Bergamotolie, 0,5 gr Kamfer en enkele druppels wonderolie
  • Tweemaal daags op de borsten wrijven.
Kompres bij jeuk
  • Enkele verse munttakjes stukmaken en op de plaats van de irritatie leggen
  • een zeer doeltreffend middel bij jeuk door een insectenbeet.
Thee bij een moeilijke spijsvertering
  • 5 gr vers of gedroogd Pepermuntblad op 100 ml heet suikerwater
  • de drank filtreren en
  • met kleine teugjes tegelijk drinken.
Spijsverterings-verbeterende drank
  • Enkele Pepermuntbladeren, enkele Wijnruitbladeren en een kleine lepel houtskool op een kopje kokend water met wat suiker
  • Roeren en drinken.
Pepermuntsiroop
  • 20 gr Pepermuntblad, 50 ml alcohol 90%, 100 ml water en 200 ml siroop (verkregen door 130 gr suiker te koken in 70 ml water)
  • het Muntblad 24 uur laten macereren in de alcohol, daarna water en siroop toevoegen
  • Filtreren en de siroop overgieten in een fles.

Magie

  • Geslacht: Mannelijk
  • Planeet: Mercurius
  • Element: Lucht
  • Goden/Godinnen: Pluto, Hecate
  • Krachten: Geld, Lust, Genezen, Reizen, Exorcisme, Bescherming
Gebruik

   Munt wordt al heel lang gebruikt in genezende drankjes en mengsels, en het verse kruid tegen de huid gewreven zou hoofdpijn verlichten. Munt gedragen om de pols beschermt tegen ziekte, maagproblemen zullen verlicht worden als men een groen lappen popje vult met Munt en het inwrijft met helende oliën. Munt wordt ook gebruikt bij reisbezweringen en om lust te bewerkstelligen.

   De heldere groene blaadjes en de frisse smaak maken het bruikbaar bij geld - en voorspoedbezweringen, de makkelijkste manier is om enkele Muntblaadjes in je portemonnee te bewaren. Om een plek te reinigen, sprenkel je zout water met een plantenspuit waarin je verse takjes Munt, Rozemarijn en Marjolein hebt gedaan. Verse Munt op een altaar zal goede geesten aan trekken en helpen bij je magie. Munt wordt ook gebruikt om een huis te beschermen. Met Munt worden hier alle Muntsoorten bedoeld.

Bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

^Naar het begin van deze pagina

Planten
 
Kruidenlijstjes
Beschrijvingen van planten
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | MN | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | Z

A.van Roy

C.van der Steen

G. van Elteren

Paul Munnik

Weleda (deels met dank overgenomen)

Foto's prof. Paul Busselen
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Nederlandse, Latijnse en Engelse plantennamen zoeken
Nieuwe planten-soorten en -namen in Nederland
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel