Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten
Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Aardigheden over planten /

Antiviraal en daardoor ook tegen griep

   Wij kennen van de geneesmiddelenindustrie de nodige virusremmers. HIV, griep, diverse verkoudheden zijn een aantal van die aandoeningen die worden veroorzaakt door een eiwit, waarvan niet altijd met zekerheid is vast te stellen of het levend materiaal is of een veroorzaker die zich zelf laat reproduceren, tenminste zo heb ik het op school geleerd.

   Planten hebben ook nogal last van diverse virale aandoeningen. Een plant die in proeftuinen vaak werd gebruikt om virussen aan te tonen, is de tabak. Wilde men vaststellen of een plant een virusje onder de leden had, dan entte men wat sap op de tabak en voilà: de tabak reageert binnen een week.

   In de kwekerij had men de keus tussen het opruimen van de plant die aangedaan was of de planten zodanig vertroetelen dat ze eroverheen groeiden. Alles was erop gericht om virusziekten te voorkomen. Daarvoor werden luizen en andere stekende insecten die de besmetting konden overbrengen, bestreden en werden virusresistente selecties gekweekt. Goed gebruik bij de tomaat was om de zaden een jaar te bewaren om er zeker van te zijn dat viren (enkelvoud: virus, meervoud: viren en niet virussen, anders denkt men misschien dat men met een viertal russen van doen heeft) niet meer in het slijmhuidje rond het zaad overbleven.

   Ik zou nog even door kunnen gaan over meristeemcultures, die de kweker zo goed als virusvrij opkweekmateriaal moesten bezorgen en over plantaardige viren, want dat was mijn vak nu eenmaal. Maar de leraren op hun wolkje kunnen tevreden naar beneden blikken: ik ben hun lessen niet vergeten.

   Er zijn parallellen tussen de plantenaandoeningen en de dierlijke viruspatiënten. Het gemeenste virus dat ik ken uit eigen ervaring, is de hondsdolheid (rabies). Toen ik een jaar of acht was, ben ik gebeten door een hond die ervan werd verdacht hieraan te lijden. Ze hebben me toen behandeld en wat ik mij ervan herinner, is dat ik een pijnsensatie had die vergelijkbaar is met het plaatsen van een strijkijzer op de buik en dat ging niet snel over. Waarschijnlijk is de behandeling niet helemaal effectief geweest, want ik ben nog een beetje rabiaat waar het planten betreft. Daarmee wil ik niets afdoen aan het verschrikkelijke HIV/AIDS-virus dat ook dodelijk is, maar dat maakt van je hersens nog geen pulp.

   Voordat er vaccins tegen rabies waren bedacht en ontwikkeld, trachtte men het virus te doden door carbolzeep toe te passen als wondwassing. Niet altijd effectief, maar viren doodt men (als men van doden kan spreken) heel goed met zeep. Wassen is dus een middel.

   Vaccins bestrijden viren heel effectief, vaak, want men hobbelt meestal achter allerlei muterende viren aan. De minst muterende zijn dan ook uitroeibaar, denk daarbij aan pokken en poliomyelitis (kinderverlamming). Bij het maken van vaccins kan ook wel eens wat fout gaan en men vermoedt dat de verspreiding van HIV te wijten zou zijn aan een totaal onveilige manier van het maken van een poliovaccin met behulp van organen van chimpansees.

   Nu dreigt er volgens de media en een aantal wetenschapsbeoefenaren een pandemie gerelateerd aan de vogelpest. Veel mensen raken door al die berichten in paniek of worden ongerust en zoeken naar een oplossing. De farmacie heeft onvoldoende capaciteit om snel aan - de naar mijn idee, overdreven - behoefte aan virusremmers te voldoen. Daardoor zijn er diverse geluiden op te vangen, dat er naar virusremmers en bestrijders uit de natuur wordt gekeken.

   Die zijn er, maar mijn vrees is dat de beste het eerst uitgeput zullen raken en daardoor bestaat het risico dat ze zullen uitsterven. Zeg niet dat dat overdreven is, want het is bijna gebeurd met de Canadese geelwortel (Hydrastis canadensis). Peru heeft maatregelen genomen om een van de beste virusbestrijders van plantaardige komaf voor uitsterven te behoeden.

^Naar het begin van deze pagina

Bronnen van antivirale stoffen

   Daarom nu een aantal mogelijkheden om antivirale stoffen tot u te nemen en zodanig gespreid in aanbod, dat er niet direct aanleiding hoeft te zijn om voor uitsterven van soorten te vrezen. Er zit ook het van mij bekende boodschappenlijstje bij voor als u naar de supermarkt gaat.

   Van een kleine 200 stoffen - in mindere of meerdere mate afhankelijk van de soort en de familie waartoe de diverse planten behoren - is bekend dat zij een antivirale werking hebben. Dan bedoel ik ook alleen maar de antivirale werking. Bij griep zijn ook andere werkingen van belang, die onder meer pijn bestrijden en spieren ontspannen en die het immuunsysteem versterken. Als we die stoffen erbij zouden trekken, komen we op een slordige 1500 stofjes, waarvan het voor mij onmogelijk is om ze alle na te trekken in de medische literatuur, om te bekijken of ze werkelijk doen wat ze verondersteld worden te doen.

   Enkele daarvan zijn van belang, omdat ze meerdere malen mijn pad kruisten en werkzaam bleken. Daar zitten bekende bij uit de apotheek, zoals:

  • adenine
  • castaspermine
  • linalool
  • aloïne
  • chelidonine
  • lupeoline
  • atropine
  • cichorinezuur
  • papaverine
  • artemisine
  • curcumine
  • rozemarijnzuur
  • anthocyaan (bekende kleurstof)
  • dictamine
  • scopolamine
  • benzyl-iso-cyanaat
  • fenol (en polyfenolen)
  • looistof
  • caffeïnezuur (niet te verwarren met coffeïne)
  • geranial
  • looizuur
  • coffeïne
  • oleïnezuur
  • vanilline
  • catechine
  • laurinezuur
  • vitamine C

   De meest indrukwekkende, vanwege hun complexe wetenschappelijke namen, heb ik maar voor het gemak buiten beschouwing gelaten. Plantenkenners zien al in de stofnamen een deel van hun herkomst terug.

Planten, of extracten daarvan, met de hoogste concentraties antivirale stoffen

  1. de vluchtige olie van de bladeren van de citroen
  2. de vluchtige olie van selderijzaad (vruchten)
  3. de walnoot
  4. de bast van de rode mangrove
  5. de hars van de khasi-pijnboom (een exoot van het zuidelijk halfrond)
  6. het hout van de lijsterbes
  7. de bast van de Italiaanse aardbeiboom en haar nichtje de madrone van de Stille Oceaan (Arbutus unedo en Arbutus menziesii)
  8. de Japanse kamperfoelie
  9. de bladeren van de teunisbloem
  10. de hars van de chilgoza-pijnboom
  11. de bast van de liguster (jawel, uw eigen haag)
  12. de pitten van de granaatappel
  13. de kokosnoot
  14. de bladeren van de gewone thee
  15. de bladeren van verschillende zuringsoorten

   Deze vijftien heb ik uit de database van Jim Duke. Als je nu de planten zou gaan sorteren op het aantal stoffen dat ze bevatten waarvan bekend is dat ze antiviraal zijn, dan krijg je een lijst in de volgende volgorde:

  • marjolein
  • soja
  • ui
  • tomaat
  • roomse kamille
  • hop
  • thee
  • zwarte bes (cassis)
  • majoraan
  • rozemarijn
  • druif
  • tabak
  • peen
  • sinaasappel
  • vogelkers
  • venkel
  • pompelmoes
  • kleine tijm (= kruipende of liggende tijm)
  • hondsdraf
  • koriander

   Deze rangorde is niet helemaal bruikbaar. Deze planten zijn namelijk vaak onderzocht en geanalyseerd, meestal omdat ze van groter economisch belang zijn, en daarom hebben de wetenschappers hierin nu eenmaal meer stoffen vastgesteld, wat een vertekend beeld geeft.

   Daarmee is niet gezegd dat ze niet in mijn boodschappenlijst zijn opgenomen.

^Naar het begin van deze pagina

'Boodschappenlijstjes'

   Nu ik een avondje heb zitten analyseren en broeden op het onderwerp, kom ik op de boodschappenlijstjes. Let erop dat dit lijstjes zijn voor antivirale zaken en niet speciaal voor de griep, want dan moeten we ook op de bijeffecten van griep letten. Het gaat hier puur om viren en de lijstje zijn ook toepasbaar op hepatitis en dat soort chronische aandoeningen.

Groenten en keukenkruiden
  • peen
  • pepers
  • bonenkruid
  • kervel
  • peterselie
  • witlof
  • venkel
  • koriander
  • rabarber
  • basilicum (pesto)
  • kaneel
  • vanille
  • tomaat
  • karwij
  • piment
  • marjolein en oregano
  • anijs
  • asperge
  • ui
  • erwt
  • saffraan
  • prei
  • kool in soorten
  • pompoen
  • knoflook
  • mosterd
  • sla
  • sjalot
  • bonen
  • zoete aardappel
  • tijm
  • hyssop
  • radijs
  • paprika
  • spinazie
  • lavas
Zetmeelhoudende zaken
  • haver
  • rijst (paddy en zilvervlies)
  • maïs etc.
Dranken
  • thee (groene en zwarte)
  • kwast
  • zoethoutthee
  • druivensap en wijn
  • citrussap
  • appelsap (zelfgemaakte)
  • gemberbier (ginger ale)
  • muntthee
  • klappermelk
  • cassis
  • bramenbladthee
Fruit
  • granaatappel
  • pompelmoes (grapefruit)
  • bosbessen en 'cranberries'
  • walnoot
  • citroen
  • vossebes
  • kokosnoot
  • sinaasappel
  • rozebottel
  • appel
  • mandarijn
  • schijfcactusvruchten
  • ananas
  • papaja’s
  • vijg
Overige kruiden en planten
  • hondsdraf
  • gezegende distel
  • zandpeper
  • aardbeiboom
  • sint-janskruid
  • aloë
  • kaasjeskruid
  • slaapmutsje
  • dragon
  • heermoes
  • muskuskruid
  • stinkende gouwe
  • hop
  • vlas
  • monnikspeper
  • squawroot
  • jeneverbes
  • weegbree
  • doornappel
  • catechu
  • spaanse peper
  • cichorei
  • bilzekruid
  • guldenroede
  • aardbeiblad
  • zoete kers
  • lavendel
  • bospest
  • brandnetel
  • kattenklauw
  • eikenbast
  • stinkende ballote
  • moerbei
  • lijsterbes
  • pijnboombast (cortex Pini)
  • pistachenoten
  • munt in soorten
  • postelein
  • alant
  • karmozijnbes
  • zonnebloem
  • mariadistel
  • canadese vlier (opgepast!)
  • macadamnoten
  • zonnehoed (Echinacea)
  • scharlei
  • reigersbek en ooievaarsbek
  • gierst
  • salie
  • salie
  • franse roos
  • dolappel (!)
  • kamillen
  • agrimonie
  • moerasspiraea
  • oost-indische kers
  • brabantse klaver
  • kruisbes
  • sevenboom
  • liguster
  • zeedruif (Ephedra, oppassen!)
  • zuurbes
  • welriekend viooltje
  • kruidje-roer-me-niet
  • fenegriek
  • mahonia
  • honingboom
  • bergamot
  • sesamzaad
  • canadese geelwortel
  • hennep (wiet)
  • Strychnos nux-vomica
  • papaver
  • curcuma
  • black cohosh
  • zoethout
  • heemst
  • toorts
  • pacific madrone

   De beste antivirale planten zijn giftig van huis uit, dus voordat u uit de laatste lijst zaken gaat halen bij de 'kruidenier', dient u wel na te gaan of het geen conflicten gaat oproepen met voorgeschreven medicijnen of anders. Overleg dus met arts en/of apotheker. Als gebruikelijk verwijs ik naar de bekende vragenfora: Pollekens.webforums en Natuurlijkerwijs

   De lijsten zijn selecties uit meer dan 600 min of meer bekende planten, het kan zijn dat uw favoriete groente of fruit niet genoemd is, het kan misschien toch een antivirale werking hebben. Vraag er gerust naar.

   De lijsten hebben een min of meer in belangrijkheid afnemende rangorde, mogelijk dat een aantal namen wat meer naar voren horen op te schuiven, maar dat is leuk voor discussies.

^Naar het begin van deze pagina

Top-10 van planten of extracten voor griep

  1. de vluchtige olie uit de citroenschil
  2. de vluchtige olie uit selderiezaden
  3. pijnboomhars
  4. de vluchtige olie van de knolselderij
  5. teunisbloemblad
  6. paardenkastanjes
  7. theeblaadjes
  8. mangobloemen
  9. guaranazaad
  10. citrusschillen
  11. gevolgd door: toverhazelaarblad en Amerikaanse mandrake of Mayapple-hars en de scheutjes van de theeplant

Let goed op de dosering, zoek die op in naslagwerken of vraag erom.

   Ga niet zelf zitten dokteren, laat u adviseren door een arts of apotheker en als die het niet weten, vraag om advies bij een kruidenkundige om uw arts voor te lichten over de werkingen.

P.Munnik

Rob van der Hoeden voegt hier aan toe:

Belangwekkende stuf, zeker in deze tijd.
Eentje mis ik een beetje: vlierbessensap, krachtsap van Schulp.
Ik weet niet of dit iets doet tegen corona,
maar het is wel in het lab bewezen dat vlierbessensap
virussen tackelt, doordat de moleculen in het sap
een speciaal ‘grijpmechanisme’ hebben waarmee
een virus wordt gegrepen.
Zie onder meer:


https://www.medicalnewstoday.com/articles/325055.php#1

En in een uitvoerig research overzicht (over de bes en de bloemen)


vind ik dit (citaat): “The mechanism is believed to be rendering viruses
nonfunctional by staining and coating them.

(!) maar zie, ivm corona, ook:

Plantaardigheden.nu - Vragen en antwoorden en discussie

^Naar het begin van deze pagina

Aardigheden over planten
Overzicht
Hedendaags
  Het samenstellen van je eigen kruidenthee
  Wat is kruidengeneeskunde?
  Lijst van kruiden(middelen) positief beoordeeld door Commissie E
  Commissie E
  Sint-Janskruid en de pil
  De plant van Fred
  Kruiden in de keuken
  Enkele basisoliën
  Oliehoudende planten
  Bomen
    Bomen, een onderwerp apart
    Ginkgo
  Planten, informatie & wetenswaardigheden
    Vroeger
    Een oud-Romeinse boerenpesto
    Contraceptief in de oudheid: Duivelsnaaigaren
    Theriak (Theriacum)
    Wat waren de Kano-planten?
    Nu
    Signatuur van planten
    Signatuur van planten, uitgebreid met astrologie
    Toverplanten
    Over de plant als klok, een bloemenklok en Linnaeus
    Welke bloem of plant hoort bij vandaag?
    Geneeskrachtige planten op postzegels
    Cultuurgewassen, waar komen zij vandaan?
    Hennep is nog geen cannabis, maar wel een wonderplant
    Schrijvers en kruiden
    Klaprozendag of Poppy Day
    Monstransboon
    Paddenstoelen
    Regelmaat in het plantenrijk
    Dipsacus fullonum - Kaardebol
    Riet, typisch Nederlands, toch verrassend
  Bijzondere toepassingen
    Verfplanten
    Heggenleggen
    Papier van planten
    Toepassingen van planten
    Energiehagen rond tuinbouwgebieden
    Biobrandstoffen: biodiesel en koolzaadolie
  Medicinale toepassingen
    EHBO-Kruiden Top Tien
    Bijzondere kruidenthee (Canadian Essence)
    Maretak en kanker
    Medicinaal gebruik van kruiden, kort
    Antiviraal en daardoor ook tegen griep
    Zonnebloemoliekuur
  Kruiden(leer)
    Oude kruidenboeken online, overzicht, Alfabetisch auteurs
    Introductie
    Historische achtergronden
    Vroegste Oudheid
    Griekenland en Rome
    Middeleeuwen
  Bloeitijd van het kruidenboek
    11e eeuw tot 1475: Von Bingen - Anglicus
    1475 - 1539: Von Megenberg - Bock
    1542 - 1555: Fuchs - Lonicerus
    1554: Dodoens / Dodonaeus' Cruijdeboeck
    1571 - 1597: Lobelius - Gerard
    1601 - 1741: Clusius - Rumphius
    Latijn: Agricola - Tournefort
Taal en namen
  Volksnamen van planten: Uittien
    Namen en dingen
    Vergeten woorden
    Verbasteringen en volksetymologieën
    Goden en godinnen
    Spanjaarden en Turken
    Grappige namen
    Beenbreek en heelbeen
    Wonden en zweren
    Namen en legenden
    Mannetjes en wijfjes
    Angelsaksen en Nedersaksen
    Wedewinde en beerbinde
    Raadsels
    Taal en planten
    Nieuws over volksnamen van planten
    Volksnamen van planten (Vlaams)
    Plantennamen in de Nederlandse Dialecten (PLAND)
Recepten voor het koken met wilde planten
Schoonheidstips met planten
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel