Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten
Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Aardigheden over planten

Enkele basisoliën

   Basisoliën zijn vette, plantaardige oliën van (meestal) de geperste vruchten van planten (bij voorkeur van planten van gecontroleerd biologische teelt), zoals zaden, noten, bloemen e.d.

   Alle basisoliën – ook draagoliën genoemd – zijn koudgeperst, onbewerkt en 100% zuiver en bevatten nog alle vitamines en mineralen. Ze dienen als basis voor huid- en massageoliën en andere cosmetische producten. De meeste kunnen ook inwendig gebruikt worden.

   Van belang is dat de olie koud geperst wordt. Alle plantaardige oliën die niet nadrukkelijk als koudgeperst geëtiketteerd zijn, zijn energetisch dood en worden tevens gauw slecht (ranzig), zijn kortom niet geschikt voor het maken van een massageolie of voor consumptie.

   Ook gel of andere chemische componenten als drager voor etherische oliën zijn in principe energielustend en dus niet geschikt.

   Een koudgeperste olie is de beste basis voor het maken van een massageolie. Er is echter nog verschil tussen koudgeperst en koudgeperst.

   Het best zijn de gekoeld koudgeperste basisoliën, waarin alle mineralen en vitamines behouden zijn, die door andere bewerkingsmethoden verloren zouden gaan. Tijdens een gewone (koude) persing loopt de temperatuur toch nog op tot boven de 30 à 40 graden, waardoor belangrijke bestanddelen al kapot gaan.

   Een olie van uitstekende kwaliteit wordt dus tijdens de (koude) persing nog apart gekoeld, waardoor hij al zijn kracht en vitaliteit behoudt. Zo'n olie is wel duurder dan de gewone koudgeperste, maar het betaalt zich terug door de goede resultaten tijdens het gebruik.

Voordelen van gekoeld koudgeperste basisoliën:
  • Optimale basis voor een 100% zuivere etherische olie
  • Basis en geur vormen verrijking met elkaar en zijn in staat het lichaam 100% zijn natuurlijke kracht aan te bieden
  • Basisolie kan puur, zonder toevoeging van een geur, als huidverzorgend en genezend toegepast worden
  • Langere houdbaarheid en hoger rendement

   Een aantal basisoliën wordt gemaakt door aan een plantaardige olie – bijvoorbeeld zonnebloemolie, saffloerolie, sesamolie, amandelolie (notenolie heeft een te overheersende geur, olijfolie kan ongewenste haargroei ten gevolge hebben) – delen van een andere plant toe te voegen en een aantal weken in de zon te laten trekken (dit proces heet maceratie).

   Deze olie dient dan als drager voor de geneeskrachtige werking van het toegevoegde kruid. Zo worden bijvoorbeeld goudsbloem- en sintjansolie gemaakt (en andere medicinale oliën, zoals bijvoorbeeld viooltjesolie, malvaolie, kamilleolie).

   Aan een basisolie kunnen ook een of meer etherische oliën worden toegevoegd. Etherische olie lost namelijk heel goed op in de vette basisolie.

   Zulke mengsels zijn daarom onmisbaar in de aromatherapie. Een basisolie mag natuurlijk de werking van een etherische olie niet nadelig beïnvloeden en moet van zichzelf al een verzachtende werking hebben en de natuurlijke huidfuncties stimuleren.

   Een aantal basisoliën zijn ook belangrijke spijsoliën, zoals zonnebloemolie, olijfolie, saffloerolie, sesamolie, die zowel industrieel worden toegepast bij de vervaardiging van allerlei consumptieartikelen als huishoudelijk als bakolie of olie voor dressings e.d.

^Naar het begin van deze pagina

Tot de basisoliën rekent men:

Abrikozenpitolie

   De abrikoos (Prunus armeniaca) groeit in matig warme streken en is gevoelig voor vorst.

   Het boompje wordt vooral in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en de landen rond de Middellandse Zee grootschalig aangeplant.

   De vruchten worden hoofdzakelijk gedroogd en veel in de jamfabricage gebruikt.

   De pitten worden vooral in de bakkerij gebruikt ter vervanging van amandelen. Abrikozenpitolie wordt gewonnen door het persen van de pitten.

   Naast abrikozenpitolie wordt uit de pit ook bittere ‘amandel’olie gewonnen.

   De olie bevat veel vitamines: A, B1, B2, B3, B5, B6, C en E en veel mineralen: calcium, chloor, koper, ijzer, kalium, magnesium, mangaan, natrium, fosfor en zwavel.

   Vanwege het hoge gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren wordt deze olie in voedende huidpreparaten gebruikt.

   Het is een uitstekende massageolie, maar ook goed te gebruiken als babyolie en bij een schrale huid en kloven. Geschikt voor ieder huidtype, maar speciaal voor de droge, rijpere en gevoelige huid. Hij verstevigt het huidweefsel.

   Recept voor een gezichtsolie:

  • (basisolie) 15 ml jojobaolie
  • 15 ml abrikozenpitolie
  • 5 druppels tarwekiemolie (etherische olie)
  • 2 druppels lavendel
  • 1 druppel neroli
  • 1 druppel geranium

Aloë-veraolie

   De aloë is al een oude cultuurplant, ze is bijvoorbeeld herkend op muurschilderingen in het oude Egypte.

   Het lichaam van Jezus werd in linnen gewikkeld dat doortrokken was met mirre en aloë “zoals het bij de Joden gebruikelijk is te begraven” (Joh. 19:39-40).

   Ook bij de Grieken en de Chinezen was de aloë een bekende plant.

   De olie van aloë wordt gemaakt door klein gesneden verse bladeren van de (Barbados-)aloë (Aloe vera) te laten weken in sojaolie of een andere basisolie.

   Het is een verzachtende en genezende olie en kan voor dezelfde doeleinden gebruikt worden als de gel van Aloë vera, de werking is echter minder intensief.

   Te gebruiken o.a. bij zonnebrand, aambeien, brandwonden, infecties, littekens, verstuikingen en sportblessures.

Amandelolie

   Amandelbomen (Prunus dulcis) worden geteeld in Zuid-Europa, Marokko, Turkije, Iran en Californië.

   Waarschijnlijk is de boom oorspronkelijk afkomstig uit Klein-Azië, maar reeds ten tijde van de Romeinen was hij over het gehele Middellandse-Zeegebied verspreid.

   Amandelolie wordt gewonnen door het persen van de pitten van de amandel. De olie is goed vloeibaar, lichtgeel van kleur en aangenaam van geur en geldt als de fijnste onder de voor cosmetica gebruikte soorten plantaardige oliën.

   Hij bevat 55% vet en is rijk aan onverzadigde vetzuren (67%), proteïne (21%), koolwaterstoffen (17%), de vitaminen A en B en de mineralen calcium, ijzer, kalium, magnesium, natrium, fosfor en zwavel.

   Het is een verzachtende olie die geschikt is voor ieder huidtype, maar vooral voor de droge huid op zichzelf al een weldaad.

   Deze olie vindt haar toepassing bij huidproblemen (droge of geïrriteerde huid, dermatosen, jeuk, zonnebrand), in babyolie of als natuurlijke demaquillage-olie. Reguleert het vochtgehalte van de huid en gaat de vorming van rimpels tegen. Voor een oudere huid iedere avond na bad of douche een weinig olie in de huid van het gezicht, hals en decolleté masseren. Het is een heerlijke olie om mee te masseren.

   Enkele toepassingen: berg op hoofdje van een baby, kraaienpootjes rond de ogen, ruwe handen of voeten met kloven, en inwendig als mild laxeermiddel.

Arachideolie

   Arachideolie, ook wel aardnotenolie genoemd, is een heel heldere, lichtgekleurde olie, gewonnen uit pinda's, de aardnoten van de aardnootstruik (Arachis hypogaea), die voor 50% uit olie bestaan.

   De olie wordt industrieel gebruikt als basis voor margarine en voor het inblikken van vis.

   Het is een geurloze olie, die heel hoog kan worden verhit. Dat maakt arachideolie ideaal voor de oosterse roerbakkeuken.

   Een ander voordeel van arachideolie is dat het niet ranzig wordt. Het kan dus ook in warme landen goed worden bewaard en krijgt bij lang bewaren zelf een bijzondere nootachtige smaak.

   De olie bevat 20-40% meervoudig onverzadigd vet. Wordt vaak gebruikt als toevoeging in huid- en massageolie.

Arnica-olie

   Arnicaolie wordt gemaakt door de bloemen van het valkruid (Arnica montana) in een basisolie te laten trekken.

   Deze olie is stimulerend voor de doorbloeding en bijzonder heilzaam bij kneuzingen en verstuikingen.

   Hier kan de olie puur of verdund (1 op 4) gebruikt worden. Verdund als massageolie te gebruiken bij een koude, bleke huid en bij spierproblemen om de doorbloeding te bevorderen.

Avocado-olie

   De avocadoboom (Persea americana) is afkomstig uit Midden-Amerika en heeft meer dan 200 variëteiten.

   Het persen van de olie is niet eenvoudig, omdat deze goed ingebed zit in de cellen van de vruchten.

   De vruchten worden eerst gesneden, gedroogd en dan geperst.

   De olie is dik vloeibaar en bestaat voor meer dan 85% uit enkelvoudig onverzadigde vetzuren. Hij bevat verder veel vitaminen: A, B, C, D, E en F (per kilo 20.000 IE vitamine A, 40.000 IE vitamine D, 3000 IE vitamine E).

   Het is een zware, voedende en vochtregulerende olie, die een droge, stugge, harde huid versoepelt. Een ideale olie voor oliepakkingen of warme oliebadjes voor de huid.

   Door het hoge gehalte aan fytosterinen laat avocado-olie zich goed over de huid verdelen, waardoor hij goed wordt opgenomen.

   Om deze eigenschap wordt hij veel toegepast in huidverzorgende producten. Uitstekend geschikt voor de gevoelige en rijpere huid, o.a. toegepast ter bescherming van de huid en het haar tegen het uitdrogend effect van wind en zonnestraling.

   Recept voor een huidolie voor een droge huid: (basisolie)

  • 25 ml avocado-olie
  • 25 ml abrikozenpitolie
  • 5 ml teunisbloemolie, (etherische olie)
  • 10 druppels sandelhout
  • 5 druppels neroli

Bernagie-olie

   Bernagie-olie, van de bernagie of borage (Borago officinalis), is de olie met het hoogste gehalte aan vitamine F, tot nu toe bekend. Bevat 20 - 22% linolzuur (vitamine F), verder vitamine B6 en biotine en zink en magnesium.

   Wordt ook aanbevolen als voedingssupplement (500 mg = 90 a 100 mg GLA per dag minimaal). Het is een uitmuntende huidolie voor ieder huidtype.

   Bernagie-olie is een vettende olie, maar het vettende effect is slechts van korte duur, omdat de olie snel in de huid wordt opgenomen.

   De olie dringt zeer goed in de huid, verzacht en herstelt de vochtgraad en heeft een zeer grote anti-rimpelwerking. Stimuleert de bloedsomloop en celvernieuwing en beschermt tegen ultraviolette stralen. Verhoogt het weerstandsvermogen. Een buitengewoon beschermende olie.

   Bernagie-olie kan worden vergeleken met teunisbloemolie, maar de specifieke eigenschappen in de toepassing op de huid zijn toch sterk verschillend.

Druivenpitolie

   Druivenpitolie wordt verkregen uit de pitjes die in de vruchten (druiven) van de wijnstok (Vitis vinifera) aanwezig zijn.

   Druivenpitolie is een bijproduct van de wijnproductie, maar wel een bijzonder waardevolle.

   Naast de waardevolle oliecomponenten bevat druivenpitolie unieke bestanddelen, die ook wel onverzeepbare bestanddelen worden genoemd.

   Vroeger werd door het zeepziedersgilde uit allerlei plantaardige oliën en vetten zeep gemaakt. Wat na het verzepen overbleef, wordt thans de onverzeepbare fractie genoemd.

   Eigenlijk zijn dat de producten die de plant oorspronkelijk heeft gebruikt om te kunnen groeien, aanvallen van micro-organismen weerstaan en om gezond te blijven.

   Dit zijn de zogenaamde flavonoïden, en in het geval van druiven spreken we dan over pycnogenol.

   Pycnogenol is een uitstekende antioxidant, die beschermt tegen vrije radicalen, maar ook de tere haarvaatjes versterkt. Bovendien werkt pycnogenol samen met allerlei enzymen die op de huid actief zijn en daar veel goed werk doen.

   De olie zelf is ook een waardevolle bron voor meervoudig onverzadigde vetzuren, die op de huid worden gebruikt om allerlei belangrijke stoffen van te maken, vaak producten met een hormonale werking.

Goudsbloemolie

   Goudsbloemolie - ook vaak aangeboden als calendula(olie), maar dit is feitelijk minder juist, omdat de benaming Calendula in de eerste plaats betrekking heeft op de oertinctuur van dit kruid - wordt verkregen door de bloemblaadjes (lintbloemen) van de tuingoudsbloem (Calendula officinalis) enige weken in een olie (vaak wordt daarvoor biologische zonnebloemolie gebruikt) te laten trekken in de zon.

   Naast de voor sommigen ‘onaangename’ geur is er nog iets dat aan de plant opvalt en dat is de kleur.

   Er zullen weinig mensen zijn die bij het zien van een goudsbloem niet direct denken aan de zon en warmte. Ooit bedacht een monnik voor haar de mooie naam "bruid van de zon", vanwege haar intensieve oranje kleur en omdat ze met haar kopje gedurende de hele dag de zon volgt.

   Niet alleen is de plant al heel lang bekend, zij is ook al eeuwen bijzonder populair als geneesmiddel. Goudsbloemolie wordt hoofdzakelijk gebruikt in medicinale crèmes en zalven.

   De olie komt in veel natuurlijke middelen voor en is bijzonder geschikt voor de gevoelige huid.

   Recept voor winterhanden of wintervoeten:

  • voeg 10 tot 15 druppels goudsbloemolie toe aan een niet te warm badje
  • Na 10 minuten baden, lichtdeppend afdrogen

Hazelnootolie

   Hazelnootolie, geperst van de hazelnoot (Corylus avellana), stimuleert en beschermt de huid en is speciaal geschikt voor een vochtarme en oudere huid.

   Recept voor een oudere, droge huid: (basisolie)

  • 15 ml. jojobaolie
  • 15 ml. hazelnootolie
  • 5 druppels tarwekiemolie, (etherische olie)
  • 2 druppels geranium
  • 1 druppel neroli
  • 1 druppel lavendel

Jojobaolie

   De jojobastruik (Simmondsia chinensis, syn. Simmondsia californica) groeit in het wild in de woestijnen van Noord-Mexico en Zuid-Arizona.

   De zaden van de struik bestaan voor ongeveer 50% uit een vloeibare was die ‘olie’ genoemd wordt.

   Deze olie wordt gewonnen door het persen van de zaden, is zeer licht, rijk aan onverzadigde vetzuren en wordt niet ranzig.

   Het is een dikke olie die niet vet aanvoelt en daardoor een perfecte basis voor make-up, ze wordt daarom veel toegepast in de huidverzorging.

   De olie oxideert traag (hoog gehalte aan tocoferol), blijft stabiel, assimileert heel goed met de huid en hydrateert de bovenste huidlagen uitstekend. Vertraagt bovendien de afgifte van talg en is hierdoor bijzonder geschikt voor de vette huid.

   Vanwege de verzachtende werking in lage concentraties ook goed te gebruiken bij een droge en gevoelige huid.

Recept voor een gezichtsolie voor de vette huid: (basisolie)

  • 50 ml jojobaolie, (etherische olie)
  • 5 druppels cypres
  • 7 druppels citroen
  • (óf 5 druppels bergamot en 5 druppels ylang-ylang)

Kamilleolie

   Kamilleolie wordt verkregen door de bloemhoofdjes van de echte kamille (Matricaria recutita, vaak nog Matricaria chamomilla genoemd) enige tijd te laten trekken in een vette plantenolie.

   Hiervoor kan heel goed (biologische) zonnebloemolie worden gebruikt, maar ook tarwekiemolie of sesamolie komen in aanmerking.

   Kamilleolie is verzachtend en kan goed als basis gebruikt worden in mengsels voor de behandeling van pijnlijke plekken en een snel geïrriteerde huid.

   Recept voor babymassageolie

  • meng 5 ml kamilleolie met
  • 10 ml amandelolie

Kokosolie

   Kokosolie is een product dat wordt gewonnen uit het vruchtvlees van de kokosnoot (Cocos nucifera).

   Kokosolie wordt veel verwerkt in zonnebrandcrèmes en haarverzorgingsproducten.

   De olie heeft een verzachtende en beschermende werking en trekt heel langzaam in de huid.

   Hij is alleen bij hogere temperaturen vloeibaar.

   Recept voor een handcrème bij droge handen: (basisolie)

  • 25 ml kokosolie
  • 5 ml tarwekiemolie, (etherische olie)
  • 5 druppels kamille
  • 5 druppels citroen
  • 5 druppels lavendel

Lijn(zaad)olie

   Lijnzaadolie wordt verkregen uit de zaden van het belangrijke productiegewas vlas (Linum usitatissimum).

   Het is de rijkste bron van zogenoemde OMEGA-3 vetzuren (waaronder alfalinoleenzuur) en het is de beste therapeutische olie voor mensen met een tekort hieraan.

   Ook prima als basisolie te gebruiken.

Macadamiaolie

   Macadamiaolie wordt gewonnen door uitpersing van de noten van de macadamiaboom (Macadamia integrifolia), die in Australië als een lekkernij beschouwd worden.

   Macadamiaolie staat bekend om de eigenschap etherische oliën snel door de huid op te laten nemen.

   Als huidolie is zij uniek door haar samenstelling die het natuurlijke huidsebum zeer dicht benadert. Zeer zacht, hydraterend en niet vettend vormt zij een ideale bescherming voor de huid.

   Macadamia heeft een aangename geur die doet denken aan die van hazelnoot.

Recept voor een huidolie voor de man: (basisolie)

  • 15 ml perzikpitolie
  • 35 ml macadamiaolie, (etherische olie)
  • 7 druppels atlasceder
  • 2 druppels neroli

Maïskiemolie

   De maïs (Zea mays) is door Columbus naar Europa gebracht.

   Tegenwoordig wordt maïs vooral verbouwd in Afrika, Azië en Australië, hoewel maïsvelden zowat in de hele wereld te vinden zijn (ook veel in Nederland, maar voornamelijk verbouwd voor veevoeder).

   Maïs is het basisbestanddeel van de meeste Mexicaanse gerechten.

   Net als wij gebruiken bijvoorbeeld Chinezen maïsbloem als bindmiddel voor sauzen en soepen.

   Amerikanen zijn dan weer dol op het maïsbrood en popcorn.

   Dichter bij ons is de polenta een populaire Italiaanse maïs-griesmeelpap.

   In de kiem van de maïskorrel zit olie. Vandaar de naam maïskiemolie.

   Maïskiemolie bevat veel linolzuur (tot 53%) en is een goede fosforbron.

   Het is de zachtste, meest onverzadigde oliesoort.

   De olie wordt gewonnen uit de kiemen van maïskorrels en is licht verteerbaar.

Olijfolie

   Olijfolie wordt gewonnen uit de pulp van olijven (Olaea europaea), die 6 maanden langzaam in de zon zijn gerijpt.

   Voor de kwaliteit van de olie is het van groot belang dat de olijven onmiddellijk worden verwerkt.

   De olijven worden eerst gewassen en vervolgens onder molenstenen tot een stevige koek gemalen. Deze wordt tot een brij gekneed en daarna geperst. Tijdens de persing worden de vloeibare en vaste massa van elkaar gescheiden. Tot slot wordt de olie gescheiden van andere plantaardige sappen en gefilterd, zodat een heldere olie ontstaat.

   De moderne variant van dit eeuwenoude procédé kenmerkt zich door centrifugering.

   Zowel het scheiden van de vloeibare van de vaste massa als het afzonderen van de olie van de overige sappen gebeurt via een centrifuge in een gesloten circuit.

   De smaak van olijfolie kan variëren van fruitig, kruidig tot mild.

   Voor de beste kwaliteit olijfolie - die van de eerste persing - worden de rijpe olijven koud geperst. Dat geeft een donkergroene olie, 'extra virgin', die lekker smaakt en ruikt. Ideaal in dressings en marinades.

   Olijfolie van de tweede persing is geler van kleur en de smaak is minder overheersend. Het is een ideale olie om in te bakken.

   De verschillende soorten olijfolie verschillen in geur, kleur en zuiverheid. Op het etiket kan staan: olijfolie (puur en gezuiverd), Virgin en Extra Virgin olijfolie (beide ongeraffineerd). Het enige verschil tussen de twee Virgin-oliën zit in de zuurgraad, respectievelijk 1 en 2%.

   Olijfolie wordt als een van de gezondste oliesoorten gezien, omdat de enkelvoudig verzadigde vetzuren een positieve invloed hebben op het verlagen van het bloedcholesterol. In landen rond de Middellandse Zee blijken veel minder mensen een cholesterolprobleem te hebben.

   Naargelang het verwerkingsprocédé komt men tot een aantal soorten olijfolie met kwalitatief onderscheid:

  • 1. Zuivere olijfolie van koude persing:
    • De fijnste, extra zuivere olijfolie (vierge extra) wordt koud uit verse rijpe vruchten geperst
    • De olie is lichtgeel of groenig van kleur en heeft een zeer delicate smaak
    • De zuurtegraad mag maximaal 1 gram per 100 gram bedragen
    • Zuivere olijfolie (vierge) heeft een fijne smaak
    • De zuurtegraad bedraagt niet meer dan 2 gram per 100 gram
  • 2. Fijne olijfolie:
    • De fijne, pure olijfolie is een mengsel van verschillende kwaliteiten samen en wordt samengesteld uit geraffineerde olijfolie en zuivere olijfolie
    • De zuurtegraad is minder dan 1,5 % per liter
  • 3. Geraffineerde olijfolie (deze is niet van belang als basisolie):
    • Na de eerste volgt een tweede en soms een derde warme persing van de vruchten
    • Daartoe wordt de pulp verwarmd, waardoor de olie die eruit wordt geperst lichter van kleur, zachter van smaak en ook minder karaktervol is.

   Olijfolie is een voedende, reinigende en ontslakkende olie. Het is een goede huidolie bij een verharde, droge, schilferige huid.

   Recept voor droge haarpunten: (basisolie)

  • 25 ml olijfolie
  • 5 ml kokosolie en (etherische olie)
  • 10 druppels ylang-ylang of sandelhout
  • Hiermee de haarpunten dagelijks insmeren

Perzikpitolie

   Perzikpitolie wordt gewonnen door persing van de pitten van de perzik (Prunus persica).

   De olie is verzachtend en heel geschikt voor een oudere huid en als babyolie.

   Het is een goede massageolie en bevat veel vitaminen en mineralen.

   Recept voor een ideale babyolie: (basisolie)

  • 50 ml perzikpitolie en (etherische olie)
  • 2 druppels mandarijn

Rozenolie

   Rozenolie wordt gemaakt van de zaden van de egelantier (Rosa rubiginosa).

   De olie is zeer rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren (linoleenzuur) en heeft hierdoor invloed op de celregeneratie, de vermindering van rimpels, littekens, huidstriemen, ouderdomsvlekken en andere huidproblemen.

   Het helpt de huid herstellen bij brandwonden, littekens en zwangerschapsstriemen.

Saffloerolie

   Saffloerolie wordt gewonnen uit de zaden van de blauwe (of zwarte) saffloerdistel (Carthamus lanatus), een aan de artisjok verwante, samengesteldbloemige plant.

   Koudgeperste saffloerolie bevat veel hoogwaardige onverzadigde vetzuren (60-70%), vooral linolzuur, is lichtgeel en neutraal van smaak.

   In zijn sterk activerende werking op ons organisme is deze olie wat eenzijdig en moet met mate worden gebruikt.

Sesamolie

   Sesam (Sesanum indicum) is een eenjarige plant.

   Het gewas wordt op grote schaal verbouwd in tropische landen en warme streken, o.a. het Middellandse-Zeegebied, vooral vanwege de zaden, die een niet-vluchtige olie bevatten.

   De olie wordt gewonnen door uitpersen, wat gewoonlijk in drie stadia gebeurt.

   De eerste koude persing geeft de beste olie. Het is een vrijwel smaakloze olie, die lichtgeel van kleur en helder is en zelden ranzig wordt. De geur is heel sterk.

   Sesamolie is van belang bij de productie van margarine en andere consumptieartikelen als slaolie en bak- en braadolie van goede kwaliteit.

   De olie wordt ook toegepast in cholesterolarme diëten, het is een van de belangrijkste bronnen van meervoudig onverzadigde vetzuren.

   Sesamolie is een goed voedende olie, ook voor het haar, en bevat de vitaminen B1, E, en F en de mineralen fosfor en magnesium.

   Haar rijkdom aan lecithine maakt haar waardevol voor zenuw- en hersencellen.

   De olie wordt ook gebruikt bij de extractie van etherische olie (enfleurage).

   Is zeer geschikt als huid-, baby- en massageolie, vooral als de huid gevoelig is voor milieuproblemen is het goed om sesamolie te gebruiken.

   De olie is ook goed te gebruiken in zonnebrandolie.

   Recept voor zonnebrandolie: (basisolie)

  • 25 ml sesamolie en
  • 5 ml kokosolie

Sintjansolie

   Sintjansolie of johanneskruidolie wordt gemaakt van de bloemen en de knoppen van het Sint-Janskruid (Hypericum perforatum).

   De bloemen worden enkele weken in een vette plantaardige olie in de zon te weken gezet.

   Meestal wordt hiervoor (biologische) zonnebloemolie gebruikt, maar een andere basisolie is ook heel goed mogelijk.

   Jansolie is een uitstekende steun bij de genezing van wonden en ook aan te bevelen bij een onrustige, onzuivere huid.

   Inwendig kan het gebruikt worden bij maagklachten.

   De olie kan onverdund worden gebruikt, maar in de meeste gevallen is een verdunning van 1 : 10 al zeer werkzaam.

Sojaolie

   Sojaolie wordt gewonnen uit sojabonen (Glycine max).

   De olie is helder geel van kleur en heeft een neutrale smaak.

   Ze bevat 55-60% meervoudig onverzadigd vet.

Tarwekiemolie

   Tarwekiemolie wordt gewonnen uit de kiemplantjes van de tarwe (Triticum vulgare), die 13% olie bevatten.

   De olie is rijk aan o.a. de vitamines E en B, bevat daarnaast ook caroteen en sporenelementen.

   Het percentage meervoudig onverzadigde vetzuren is hoog (80%), het merendeel hiervan is linolzuur.

   Het is een verzachtende en voedende olie die met succes toegepast wordt in verzorgingsproducten voor een droge huid.

   Tarwekiemolie bevordert de doorbloeding, is vitaliserend en gaat verhardingen tegen.

   Zeer geschikt voor het behandelen van littekens, bij regelmatige lichte massage zullen deze minder zichtbaar worden. Inwendig goed voor de bloedsomloop en het zenuwstelsel.

   Tarwekiemolie bevat veel bestanddelen die ook in het menselijk lichaam voorkomen en is daardoor ook een goed voedingssuplement.

   Dankzij het hoge gehalte aan vitamine E (2-3 gram per 1000 gram) is deze olie een goede antioxidant. Daarom is het aan te raden 5-10% tarwekiemolie toe te voegen aan composities met etherische oliën.

   Recept voor een gelmasker voor een droge huid: meng (basisolie)

  • 20 ml aloë vera gel met
  • 5 ml tarwekiemolie en
  • 1 druppel etherische olie naar keuze (bijvoorbeeld geranium of lavendel)
  • Laat dit 15 minuten inwerken

Teunisbloemolie

   Teunisbloemolie of Evening Primrose Oil (EPO), verkregen door koude persing uit de zaden van de teunisbloem (Oenothera biennis), bevat evenals bernagie-olie gammalinoleenzuur (GLA), een vetzuur dat in het lichaam wordt getransformeerd in een hormoonachtige substantie prostaglandine E1 (PGE1).

   Deze substantie is ontstekingsremmend en maakt het bloed dunner en de bloedvaten wijder.

   Linoleenzuur, een normaal vetzuur uit notenzaden en andere plantaardige oliën, zou theoretisch moeten worden omgezet in PGE1.

   Echter, veel andere factoren hebben hier invloed op, zoals eventuele ziektes, de leeftijd, bloedsuikerproblemen, eetpatroon en tekorten aan vitamine C, B en magnesium en zink.

   Supplementen met GLA omzeilen deze factoren en zorgen dus voor voldoende PGE1.

   Teunisbloemolie is van betekenis voor tal van aandoeningen, maar wordt net als bernagie-olie vanwege het regenererende effect ook ingezet bij huidaandoeningen.

   Het is goed te gebruiken als basisolie.

   Vooral geschikt voor ouder wordende en droge huid.

Walnootolie (Okkernootolie, Notenolie)

   Notenolie wordt gewonnen door het persen van de vruchten van de walnotenboom of okkernoot (Juglans regia) en bevat de vitaminen A, B1, B2, B3, B5, B6 en C en de mineralen calcium, zwavel, fosfor, chloor, koper, ijzer, magnesium, natrium en zink.

   De olie reinigt het lymfevocht en is versterkend en verzachtend voor de huid.

   Net als de noten is de notenolie voedend en goed voor mensen die veel met hun hoofd werken en een zittend beroep hebben.

   Uitstekend te gebruiken als zonnebrandolie of als voedende olie voor het haar.

   Tip: maak uw salades eens aan met notenolie, het smaakt heerlijk.

Wortelolie

   Oorspronkelijk groeide de peen (Daucus carota) alleen in het wild in het Middellandse-Zeegebied. Thans komt hij overal in Europa, Azië en Amerika voor.

   Elke bloem heeft een donkerrode vlek in het midden.

   Wortelolie wordt gewonnen uit de oranje penwortel van de gecultiveerde peen (Daucus carota sativus). Deze wortel bevat een hoog gehalte aan caroteen in alfa- en bèta-vorm.

   Hij bevat maar weinig vette plantenolie, 0,3%, zodat het niet lonend is de vette olie direct uit de wortel te winnen.

   Daarom wordt de wortel gemacereerd (macereren noemt men het proces van het laten trekken van plantendelen in olie zonder deze te verhitten; dit kan op kamertemperatuur of in de zon), de wortel wordt fijngehakt en drie weken in zonnebloemolie geweekt.

   De zonnebloemolie absorbeert alle belangrijke in olie oplosbare stoffen uit de wortel. Hiertoe behoren een aantal vitaminen: A, B1,B2, D en E, mineralen: koper, chloor, calcium, ijzer, kalium, mangaan, natrium, fosfor, zwavel en zink, en vetzuren: peterseliezuur, linoleenzuur en oleïnezuur.

   En natuurlijk het bèta-caroteen, wat de olie zijn oranje kleur geeft. De industriële vraag naar wortelolie is groter dan het aanbod, zodat er steeds meer vervangers en vervalsingen op de markt komen, die de naam wortelolie eigenlijk niet mogen dragen.

   Wortelolie is een tonicum voor de huid en ondersteunt het genezingsproces van huidaandoeningen en helpt daarbij littekenvorming te voorkomen. Verzacht een jeukende huid en is daarom nuttig bij eczeem en psoriasis.

   Is vooral goed bij een rijpere huid, omdat het het verouderingsproces zou vertragen. Is ontstekingsremmend en te gebruiken bij verbrandingen en andere ontstekingshaarden.

   Wortelolie wordt voor het gebruik meestal nog gemengd met een andere basisolie in een verhouding van 10-25%.

   Voor een klein huidoppervlak kan ook pure wortelolie gebruikt worden. Spaarzaam gebruiken, het kleurt de huid en kleding gemakkelijk geel.

   Beschermt de huid goed tegen UV-straling en zet aan tot celvernieuwing.

   Inwendig gebruik van veel wortels en wortelsap kan toxisch zijn (hypervitaminose A). In dat geval kleuren de handpalmen en voetzolen oranje en wordt de huid schilferig.

   Wortelzaad en de etherische olie bevorderen de menstruatie en dient daarom tijdens de zwangerschap niet gebruikt te worden.

   Uit het zaad van de gecultiveerde plant, Daucus carota sativus, wordt een etherische olie gewonnen, die onder de naam Peen of Wortelzaad verkrijgbaar is.

Zonnebloemolie

   Zonnebloemolie is een eetbare olie, die wordt gewonnen door het persen van de zaden (zonnebloempitten) van de zonnebloem (Helianthus annuus).

   De olie wordt in cosmetische producten vaak toegepast als dragerstof voor actieve materialen.

   Het is een uitstekend en uiterst mild oplosmiddel en bovendien een niet te onderschatten bron voor meervoudig onverzadigde vetzuren.

   Het gehalte onverzeepbare bestanddelen is erg laag.

   Zonnebloemolie wordt ook vaak gebruikt voor de extractie van olie-oplosbare bestanddelen uit plantaardige producten, zoals rozemarijnolie.

   De olie zorgt voor een betere doorbloeding en is goed te gebruiken in een massageolie bij griep en allerlei problemen die te maken hebben met kou.

   Bestaat voornamelijk uit linolzuur, oliezuur en palmitinezuur. Bevat de vitaminen B1, E en de mineralen calcium, chloor, ijzer, magnesium, natrium, fosfor, zwavel en silicium.

   Weert alle soorten huiduitslag en wordt vooral gebruikt bij beenzweren.

   Verzacht het slijmvlies bij hoesten en keelontsteking.

   Het is een fijne, zeer vloeibare massageolie, die zich goed over de huid laat verdelen en deze versoepelt en verzacht.

[Bronnen: Internet, Anthémis Aromatherapie]

R.van der Hoeden

^Naar het begin van deze pagina

Aardigheden over planten
Overzicht
Hedendaags
  Het samenstellen van je eigen kruidenthee
  Wat is kruidengeneeskunde?
  Lijst van kruiden(middelen) positief beoordeeld door Commissie E
  Commissie E
  Sint-Janskruid en de pil
  De plant van Fred
  Kruiden in de keuken
  Enkele basisoliën
  Oliehoudende planten
  Bomen
    Bomen, een onderwerp apart
    Ginkgo
  Planten, informatie & wetenswaardigheden
    Vroeger
    Een oud-Romeinse boerenpesto
    Contraceptief in de oudheid: Duivelsnaaigaren
    Theriak (Theriacum)
    Wat waren de Kano-planten?
    Nu
    Signatuur van planten
    Signatuur van planten, uitgebreid met astrologie
    Toverplanten
    Over de plant als klok, een bloemenklok en Linnaeus
    Welke bloem of plant hoort bij vandaag?
    Geneeskrachtige planten op postzegels
    Cultuurgewassen, waar komen zij vandaan?
    Hennep is nog geen cannabis, maar wel een wonderplant
    Schrijvers en kruiden
    Klaprozendag of Poppy Day
    Monstransboon
    Paddenstoelen
    Regelmaat in het plantenrijk
    Dipsacus fullonum - Kaardebol
    Riet, typisch Nederlands, toch verrassend
  Bijzondere toepassingen
    Verfplanten
    Heggenleggen
    Papier van planten
    Toepassingen van planten
    Energiehagen rond tuinbouwgebieden
    Biobrandstoffen: biodiesel en koolzaadolie
  Medicinale toepassingen
    EHBO-Kruiden Top Tien
    Bijzondere kruidenthee (Canadian Essence)
    Maretak en kanker
    Medicinaal gebruik van kruiden, kort
    Antiviraal en daardoor ook tegen griep
    Zonnebloemoliekuur
  Kruiden(leer)
    Oude kruidenboeken online, overzicht, Alfabetisch auteurs
    Introductie
    Historische achtergronden
    Vroegste Oudheid
    Griekenland en Rome
    Middeleeuwen
  Bloeitijd van het kruidenboek
    11e eeuw tot 1475: Von Bingen - Anglicus
    1475 - 1539: Von Megenberg - Bock
    1542 - 1555: Fuchs - Lonicerus
    1554: Dodoens / Dodonaeus' Cruijdeboeck
    1571 - 1597: Lobelius - Gerard
    1601 - 1741: Clusius - Rumphius
    Latijn: Agricola - Tournefort
Taal en namen
  Volksnamen van planten: Uittien
    Namen en dingen
    Vergeten woorden
    Verbasteringen en volksetymologieën
    Goden en godinnen
    Spanjaarden en Turken
    Grappige namen
    Beenbreek en heelbeen
    Wonden en zweren
    Namen en legenden
    Mannetjes en wijfjes
    Angelsaksen en Nedersaksen
    Wedewinde en beerbinde
    Raadsels
    Taal en planten
    Nieuws over volksnamen van planten
    Volksnamen van planten (Vlaams)
    Plantennamen in de Nederlandse Dialecten (PLAND)
Recepten voor het koken met wilde planten
Schoonheidstips met planten
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel