Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Beschrijvingen van planten

Bosbes (Blauwe) - Vaccinium myrtillus

Overzicht van deze plant

Vaccinium myrtillus - Blauwe bosbes

Zie alle foto's van Bioweb

Grotere foto in Bioweb Plantengids

Grotere foto in Bioweb Plantengids

Grotere foto in Bioweb Plantengids

Grotere foto in Bioweb Plantengids

Vacinia nigra, swerte Crakebesien

  • 1644 Vlaams: Crakebesien (Swarte), Haverbesien, Postelbesien
  • 1616 Latijn: Vaccinia nigra [768]
  • 1554/1557: Bruchbeeren, Cousines, Cousines noires, Crabesien (swerte), Crakebesien, Drumpelbeeren, Haverbesien, Heydelbeeren, Myrtilli, Postelbesien, Vacinia, Vacinia nigra, Vacinium

Google search Bosbes op deze website https://www.google.nl/search?q=
blauwe+bosbes%20+site:plantaardigheden.nl

Alle foto's van Vaccinium myrtillus op internet

Vaccinium myrtillus in Plantago PlantIndex

Lees tekst

Cruijdeboeck 1554

Van Crakebesien

Cruydt-Boeck

Van Crakebesien 

Artsenijgewassen 1796 deel 1

Boschbessen - Vaccinium myrtillus

Flora Batava Deel 6

Vaccinium Myrtillus - blaauwe Boschbes

Namen

Familie

   Heifamilie - Ericaceae

Botanische naam

   De geslachtsnaam 'Vaccinium' betekent in het Latijn, 'van de koeien', waarschijnlijk wordt er een soort bes mee bedoeld die ook wel 'koebes' heette. De soortnaam 'myrtillus', verwijst naar de overeenkomst in bladvorm met de bladeren van de Mirtenstruik.

Andere talen
  • E: Billberry, Whortle Berry, in de VS wordt de plant Huckleberry genoemd, dat is waarschijnlijk een verbastering van Whortle Berry
  • F: Myrtille
  • D: Heidelbeere
Volksnamen
  • Blauwbes
  • Heidelbeeren
  • Klokkebei
  • Kraakbes
  • Krakelbes

Geschiedenis

   De werking van de Blauwe Bosbes op de urinewegen werd al door Dioscorides beschreven. John Gerard, de 17de eeuwse Engelse kruidkundige vermeld dat de mensen in de noordelijke streken van Engeland, de Bosbessen veel aten met room en melk, "op dezelfde wijze als Aardbeien". In Europa werden ze veel gebruikt om wijn te kleuren.

Botanie

   Vaste plant uit de Heifamilie, het is een dwergstruik die tot 60 cm hoog wordt. Heeft verticale, groene stengels. De bladeren vallen in de winter af, ze zijn ovaal, fijn getand, zeer kort gesteeld, ze zijn in het bezit van duidelijke nerven. De bloemen zijn zachtroze, knikkend, ze staan in paren of apart in de bladoksels, hebben de vorm van kleine, bolronde klokjes, de bloeitijd is van mei tot juli. Heeft een woekerend ondergronds wortelstelsel. Na de bloei komen de blauwgrijze bessen, die voor mens en dier eetbaar zijn, en een rijke bron van vitamine C. de blauwe Bosbes heeft een voorkeur voor een kalkloze, zure bodemgrond, met op de minerale afzettingen een veenachtige humuslaag. in Nederland is de Blauwe Bosbes plaatselijk algemeen.

Andere Bosbessoorten

  • Grote Veenbes (Cranberry) - Vaccinium macrocarpon (Oxycoccus macrocarpus)
  • Rode Bosbes (Vossebes) - Vaccinium vitis-idaea

Gebruik

   Het woekerende ondergrondse wortelstelsel duidt op een grote weerstand en kracht. Astrologisch valt de Blauwe Bosbes onder de heerschappij van Jupiter.

Inhoudsstoffen blad

  • Looistoffen
  • Flavonolen
  • Glucokinine (werkt bloedsuikerverlagend)
  • Vitamine C en A
  • Arbutine (goed bij infecties van de urinewegen, en verlaagt de bloedsuikerspiegel, arbutine werkt alleen in een alkalisch milieu, daar wordt de stof omgezet in hydrochinon, deze stof kleurt de urine bruin, hydrochinon is desinfecterend en bacteriedodend, maar alleen werkzaam in het blaas - en nierengebied > zie ook de Beredruif)

Inhoudsstoffen bessen

  • Citroenzuur
  • Anthocyaankleurstoffen
  • Anorganische zouten
  • Appelzuur
  • Vitamine B en C
  • Invertsuiker
  • Myrtilline
  • Pectine

Werking

Bloed en bloedsomloop

   Bij aambeien, antisceptisch en samentrekkend. Bij couperose, verbeterd de bloedsomloop.

Spijsvertering

   Samentrekkend bij diarree. Verlaagd de bloedsuiker, heeft een gunstige werking op de pancreas, bij diabetes, het kruid moet dan wel over en langere periode gebruikt worden.

Constitutie

   Bij eczeem, aften en zweertjes in de mond. Een zeer hoog gehalte aan vitamine C.

Urinewegen

   Heeft een vergelijkbare werking met de Beredruif, die ook de inhoudsstof arbutine bevat. Het blad van de Blauwe Bosbes heeft een specifieke werking op het membraan van de urinewegen. Het heeft een verzachtende en versterkende werking. Werkzaam bij nier - en blaasgruis en nier - en blaasstenen. Ook bij blaasontsteking en de holistische aanpak van chronische nierproblemen. Door de grote samentrekkende kracht kan het ook worden ingezet bij sommige vormen van bedwateren. Een aftreksel dat met behulp van een irrigator wordt toegediend kan het ook helpen bij een vaginale infectie.

   Verder bij nierbekkenontsteking, prostaatvergroting - en ontsteking en oedeem en jicht door de urinedrijvende werking.

Overige

   Bij witte vloed. Bij een pijnlijke keel. Uiteraard heel goed culinair toe te passen in desserts, jams, gelei, sappen, wijnen, gebak etc. Een bekende toepassing in de Vogezen is in een soort Kirsch, Heidelbeerwasser.

Gebruik

   De blaadjes plukken in juni en juli, voordat de vruchten rijpen, de bessen plukken als ze rijp zijn en dan drogen in ēēn laag uitgespreid, in de zon, of de verse bessen tot sap verwerken. Ook de bast van de wortel wordt wel medicinaal toegepast, om het hoge gehalte aan looistoffen.

Let op! Hoge doseringen van het blad kunnen vergiftigingsverschijnselen veroorzaken.

Recepten

Aftreksel bij diabetes
  • De bloedsuiker wordt verlaagd met het volgende middel, waarvan men een kopje drinkt voor de hoofdmaaltijden. Een mengsel van
  • 25 gr Bosbessenblad
  • 25 gr snij - en sperziebonenpeulen
  • 25 gr gedroogd Wildemanskruid, en
  • 10 gr Galega
  • mengen en in een stopfles beware
  • Om een aftreksel te maken dat voor een dag voldoende is, een lepel van dit mengsel 5 minuten laten koken in 250 ml water, zeven en lauw drinken.
Bosbessenwijn bij zwakte
  • Een glazen fles vullen met Bosbessen,
  • enkele lepels suiker toevoegen
  • De gesloten fles enkele dagen in de zon zetten. Door het fermenteren van de vruchten ontstaat alcohol
  • Na drie of vier weken filtreren, waarbij de vruchten worden uitgeperst
  • kleine glaasjes van deze wijn voor de maaltijden drinken.
Aftreksel bij keelpijn
  • Een dertigtal verse Bosbessen laten koken in een liter water
  • Laten afkoelen, zeven en het decoct lauw gebruiken om de mond te spoelen.
Tinctuur bij keelpijn
  • 100 gr Bosbessen twee weken laten macereren in een liter alcohol van 80%, de stopfles moet in de zon staan
  • Filtreren door papier en de Ø (moedertinctuur) in een fles met pipet bewaren
  • Verscheidene malen per dag met 20 druppels in wat lauw water de mond spoelen en gorgelen.
Aftreksel bij diarree
  • 70 gr Bosbessen 5 minuten laten koken in een liter water
  • Zeven en dit decoct verdeelt over de dag bij kleine glaasjes tegelijk drinken.

Magie

   Geen magisch gebruik bekend.

Bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

^Naar het begin van deze pagina

Planten
 
Kruidenlijstjes
Beschrijvingen van planten
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | MN | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | Z

A.van Roy

C.van der Steen

G. van Elteren

Paul Munnik

Weleda (deels met dank overgenomen)

Foto's prof. Paul Busselen
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Nederlandse, Latijnse en Engelse plantennamen zoeken
Nieuwe planten-soorten en -namen in Nederland
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel