Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Beschrijvingen van planten

Kalmoes - Acorus calamus

Overzicht van deze plant

Acorus calamus - Kalmoes

Zie alle foto's van Biopix

Acorum, Aphrodisia, Venerea, Radix nautica, Galanga sylvestris (Galanga maior, Galanga mezana), groote Galigaen
  • (?)
  • 1644 Vlaams: Acorus, Lisch met welrieckende bladen
  • 1616 Latijn: Acorus
  • 1554/1557: Acoros, Acorum, Acorus, Acorus (oprechten), Acorus vray, Arundo, Arundo odorata, Calamus, Calamus aromaticus, Calamus odoratus, Calamus vray, Calmus, Canne, Galanga crassa, Galanga maior, Harundo, Riet, Rohr, Roseau, Roseau odoriferant

Google search kalmoes op deze website https://www.google.nl/search?q=
kalmoes+site:plantaardigheden.nl

Alle foto's van Acorus calamus op internet

Acorus calamus in Plantago PlantIndex

Lees tekst

Cruijdeboeck 1554

Van Galigaen

Cruijdeboeck 1554

Van Calmus

Cruydt-Boeck 1644

Van Acorus oft Acorum, uyt Dioscorides, Theophrastus ende andere

Artsenijgewassen 1796

Kalmus - Acorus calamus

Flora Batava 1836

Acorus calamus - Geurige Kalmus

"Verder sprak de HEERE tot Mozes, zeggende:
Gij nu, neem u de voornaamste specerijen, de zuiverste mirre, vijfhonderd sikkels, en specerijkaneel, half zoveel namelijk tweehonderd en vijftig sikkels, ook specerijkalmus, tweehonderd en vijftig sikkels;
Ook kassie, vijfhonderd, naar den sikkel des heiligdoms, en olie van olijfbomen een hin;
En maak daarvan een olie der heilige zalving, een zalf, heel kunstiglijk gemaakt, naar apothekerswerk; het zal een olie der heilige zalving zijn
."

Statenvertaling Oude Testament Boek Exodus hoofdstuk 30, 22-25

Namen

Familie

   Aronskelkfamilie - Araceae

Botanische naam

   De geslachtsnaam 'Acorus' is afgeleid van het Griekse woord 'Acoron' de naam die Dioscorides al voor dit kruid gebruikte, op zijn beurt is dit woord weer afgeleid van het woord 'coreon' wat 'pupil' betekent, omdat het kruid wel werd toegepast bij oogkwalen. in het Grieks betekent de soortnaam 'kalamos' 'riet'.

Andere talen
  • E: Sweet Sedge, Sweet Flag
  • F: Acore (calame)
  • D: Kalmus
Volksnamen
  • Kalmus
  • Maagwortel
  • Zwanebrood

Geschiedenis

   Wordt al genoemd in oude Egyptische teksten, in hoeverre het medicinaal werd gebruikt in onbekend, wel werd de aromatische olie uit de wortel gebruikt in parfums. in de bijbel wordt Kalmoes ook vermeldt, in Exodus 30:22-38, worden de grondstoffen opgegeven om een heilige zalfolie en heilig reukwerk te bereiden, in de zalfolie komen mirre, kaneel, kalmoes, kassia en olijfolie voor. Ook Dioscorides noemt het kruid. Zou zijn ingevoerd uit Azië door de Tartaren om hun drinkwater te zuiveren. Pas rond 1590 komt het in grote getale voor in o.a. Duitsland, in Engeland werd het rond 1596 geïntroduceerd. Binnen de traditionele Islamitische geneeskunst werd/wordt het toegepast bij maagzweren, leverinfecties, en in een kompres zou het een zweer aan de vinger van Mohammed hebben genezen. in de Middeleeuwen werd de plant toegepast als middel tegen de pest. Ook strooide men het gesnipperde blad op de vloer zodat er een heerlijke geur ontstond. Werd/Wordt veel toegevoegd aan allerlei kruidenbitters o.a. aan Sonnema Berenburg.

Botanie

   Lid van de Aronskelkfamilie, en net als veel van zijn familieleden giftig. Een waterplant die wordt aangetroffen in sloten met stilstaand water. De ondergrondse wortelstok kan een lengte van 150 cm bereiken, van waaruit lange uitlopers naar beneden groeien. in Europa schiet de plant geen zaad, maar vermeerderd zich via de wortelstok.

   Uit de wortelstok groeien vlezige, zwaardvormige, rechtopstaande bladeren in stevige bundels die tot 100 cm lang worden, aan het eind van de ondergrondse wortel ontstaat een bloeistengel die een stevige, cilindrische bloeikolf draagt van 10 cm lengte, die dicht bezet is met groengele bloemetjes. in Nederland een beschermde plant, maar plaatselijk nog algemeen aanwezig.

Gebruik

   Een kwetsbare plant, gevoelig voor vervuiling, heeft een aangename geur, die aan mandarijnen doet denken, heeft dus een kalmerende invloed op het zenuwstelsel. Behoort tot de Amara aromatica. Heeft een voorkeur voor vochtige plaatsen.

Inhoudsstoffen

  • Etherische olie (met asaron)
  • Bitterstoffen
  • Looistoffen
  • Slijmstoffen
  • Vitamine B4 (choline)
  • Zetmeel

Werking

Spijsvertering

   Combineert een verzachtende werking met een stimulerend effect van de bitterstoffen, een uitstekend middel dus tegen allerlei maagproblemen, zoals maagzweren, maagzuur, gastritis, dyspepsie. Verder stimuleert het de eetlust, helpt het bij uitputting en zwakheid, als de maag hierbij betrokken is. Ook bij koliek, verslijming van het darmkanaal en flatulentie, indigestie en galstoornissen. Verhoogt de maagsapafscheiding.

Gebruik

   De gedroogde wortel wordt gebruikt om etherische olie van te maken en Ø (moedertinctuur). Voor de maaltijd genomen is Kalmoes eetlustopwekkend, na de maaltijd bevordert het de spijsvertering.

Overige

   Kalmoestinctuur wordt toegevoegd aan tandpoeders, het versterkt het tandvlees en reinigt het mondslijmvlies. Men kan bij een slechte adem op de wortel kauwen. De wortelstok kan gekonfijt worden. in india wordt de damp van Kalmoesolie gebruikt als insectenbestrijder, bepaalde soorten worden er steriel van.

Let op! De Europese en Aziatische versie van de plant bevatten het kankerverwekkende cis-asaron, alleen de vorm die in Noord-Amerika en Siberië voorkomt is vrij van deze stof. De meeste medicinale preparaten die van Kalmoes gemaakt worden zijn ontdaan van deze inhoudsstof die overigens alleen in grote hoeveelheden schadelijk is, kijk wel uit met de etherische olie, gebruik deze niet medicinaal, enkel in een aromalampje.

Goede combinaties

   Gaat heel goed samen met Gember en Wilde Yam bij flatulentische koliek. Bij maagklachten gaat het goed samen met Heemst en Moerasspirea.

Recepten

Infuus bij een slechte spijsvertering
  • 10 gr Kalmoeswortel op een halve liter kokend water tien minuten laten trekken
  • filtreren
  • behoorlijk zoeten met suiker of honing en op smaak brengen met een beetje citroenschil
  • Dit infuus drinken na de hoofdmaaltijden
  • de aangegeven hoeveelheid is voldoende voor viermaal.
Reiniger voor de spijsvertering
  • 10 gr Kalmoeswortel in kleine stukjes gesneden gedurende 5 dagen laten macereren in 50 ml 70% alcohol
  • uitpersen, filtreren en de likeur in een fles met druppelaar bewaren
  • dosering: 5 druppels voor de maaltijd innemen.
Het gebruik van Kalmoes als hallucinogeen
  • Er bestaan zwakke aanwijzingen dat de Cree-indianen uit Noordwest-Canada de wortels van de Amerikaanse Kalmoes (Acorus americana, lijkt in bijna alles op de Acorus calamus) kauwden voor het hallucinogene effect. in hoge dosis veroorzaakt het visuele hallucinaties en andere op LSD gelijkende effecten. De wortel wordt hiervoor gebruikt. Er wordt aangenomen dat het werkzame bestanddeel bestaat uit alfa-asarone en bèta-asarone. Er bestaat inderdaad overeenkomst in de chemische structuur tussen asarone en mescaline. Er is echter nog geen bewijs geleverd voor de psychoactieve werking van het kruid.

Magie

  • Geslacht: Vrouwelijk
  • Planeet: Maan
  • Element: Water
  • Krachten: Geluk, Genezen, Geld, Bescherming
Gebruik

   De zaden zijn sterk als kralen en worden gebruikt om te genezen, de verpulverde, gedroogde wortel wordt gebruikt in genezende wierook en sachets. Kleine stukjes wortel verborgen in alle vier de hoeken van de keuken beschermen tegen honger en armoede. De plant telen brengt geluk aan de tuinier. Kalmoes wordt ook gebruikt om rituelen en spreuken te versterken.

Bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

^Naar het begin van deze pagina

Planten
 
Kruidenlijstjes
Beschrijvingen van planten
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | MN | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | Z

A.van Roy

C.van der Steen

G. van Elteren

Paul Munnik

Weleda (deels met dank overgenomen)

Foto's prof. Paul Busselen
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Nederlandse, Latijnse en Engelse plantennamen zoeken
Nieuwe planten-soorten en -namen in Nederland
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel